Kategori: Uncategorized

Takimi i tetë i Komitetit Drejtues të Programit të Bashkimit Evropian për Sektorin e Drejtësisë në Kosovë – EUKOJUST, u mbajt të enjten, 3 nëntor 2022.

Takimin e kryesoi z. Jetish Maloku – Kryesues i Këshillit Prokurorial, ndërsa morën pjesë Zëvendës Ministri i Drejtësisë z. Blerim Sallahu, Kryetari i Gjykatës Supreme z. Enver Peci, ushtruesi i Kryeprokurorit të Shtetit z. Besim Kelmendi, Drejtor i Akademisë së Drejtësisë së Kosovës, z. Enver Fejzullahu, Drejtori i Zyrës Ligjore të Zyrës së Kryeministrit z. Mentori Borovci si dhe Drejtorja e Projektit EUKOJUST nga IRZ znj. Teresa Thalhammer si dhe z. Nicola Scaramuzzo nga Zyra e BE-së në Kosovë.

Përfaqësuesit e institucioneve kryesore të drejtësisë në Kosovë diskutuan në këtë takim për aktivitetet dhe arritjet e Projektit të cilat u prezantuan përmes raportit tremujor që përfshin periudhën korrik-shtator 2022 si dhe paraqitën pikëpamjet e tyre mbi veprimet që duhen ndërmarrë në vazhdim. Pas diskutimit, anëtarët e Komitetit Drejtues me të drejtë vote u dakorduan për datën e takimit të radhës të Komitetit Drejtues dhe për kryesimin e tij.

Ngritja e kapaciteteve profesionale të gjyqtarëve dhe prokurorëve përfshirë edhe bashkëpunëtorët profesionalë për “Akuzimin dhe dënimin e rasteve të dhunës në familje” – zbatimi praktik i standardeve ndërkombëtare në trajtimin e rasteve të dhunës në familje duke përfshirë kornizën ligjore kombëtare për mbrojtjen nga dhuna në familje – ishte fokusi i një trajnimi ditor që u mbajt nën ombrellën e Akademisë së Drejtësisë të Kosovës.

Një numër i gjyqtarëve, prokurorëve dhe bashkëpunëtorëve profesionalë e ndoqën trajnimin e mbajtur nga Ekspertja afatgjatë e projektit EUKOJUST për Arsimim Publik Juridik /Dhunën në Familje dhe Grupet e Margjinalizuara, Bardhë Krasniqi. Trajnimi “Akuzimi dhe dënimi i rasteve të dhunës në familje” dhe materiali përkatës është përshtatur për dhe synon:

– Përmirësimin e reagimit prokurorial dhe gjyqësor ndaj rasteve të dhunës në familje,

– Të kuptuarit e seriozitetit dhe kompleksitetit të rasteve të dhunës në familje për të kontribuar dhe rritur konsistencën në trajtimin e rasteve të dhunës në familje dhe për të zgjeruar burimet e tyre të bazuara në praktikë.

– Mbrojtjen dhe arritjen e akuzimit dhe dënimit të rasteve të dhunës në familje në proporcion me peshën e krimit sipas standardeve ligjore ndërkombëtare dhe kombëtare.

Pjesëmarrësit e vlerësuan shumë këtë trajnim dhe përfituan si nga pikëpamja profesionale ashtu edhe nga përvoja e mirë e trajnueses.

Trajnimi u mbajt në kuadër të objektivës specifike të projektit EUKOJUST për forcimin e qasjes në drejtësi për të gjithë qytetarët e Kosovës, veçanërisht në fushën e dhunës në familje dhe grupeve të pafavorizuara ose të margjinalizuara – dhe është në përputhje me Strategjinë për Sundimit të Ligjit dhe me Strategjinë për Mbrojtjen nga Dhuna në Familje dhe Dhuna kundër Grave si dhe Planet e tyre përkatëse të Veprimit.

Ndërgjegjësimi i anëtarëve të gjyqësorit dhe stafit të Agjencisë për Ndihmë Juridike Falas për të drejtat e personave me aftësi të kufizuara në Kosovë ishte temë e trajnimit katër ditor, nga 24 tetor deri më 27 tetor, të mbajtur nga ekspertja afatshkurtër e EUKOJUST, Ina Xhepa.

Ekspertja i ofroi pjesëmarrësve njohuri të nevojshme për standardet kryesore ndërkombëtare për të drejtat e personave me aftësi të kufizuara në kuadër të Kombeve të Bashkuara, Bashkimit Evropian dhe Këshillit të Evropës, si dhe u diskutua korniza ligjore përkatëse e Kosovës.

Qëllimi i trajnimit katër-ditor ishte rritja e kapaciteteve të profesionistëve të drejtësisë për të respektuar standardet për të drejtat e personave me aftësi të kufizuar të përcaktuara nga jurisprudenca e Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (GJEDNJ) dhe Konventa për të Drejtat e Njerëzve me Aftësitë e Kufizuara (KDNjAK).

Ngritja e kapaciteteve profesionale të personelit të Ministrisë së Drejtësisë përgjegjës për “Vizibilitet dhe Komunikim Efektiv” ishte epiqendra e trajnimit njëditor të mbajtur më 7 tetor 2022 në Prishtinë. Në këtë ngjarje u trajnuan 12 nëpunës civilë dhe staf i kabinetit të cilët në përgjithësi dhe në mënyrë specifike morën njohuri për komunikimin efektiv dhe ofrimin e vizibilitetit në zbatimin e Strategjisë Kombëtare për Mbrojtjen nga Dhuna në Familje dhe Dhuna ndaj Grave, duke përfshirë pjesën e komunikimit të fushatës “16 Ditët e Aktivizmit kundër dhunës me bazë gjinore”. Trajnimi u mbajt nga Eksperti afatmesëm i EUKOJUST-it për Komunikim dhe Vizibilitet, Berat Kryeziu, me mbështetjen teknike të Ekspertes afatgjatë për Arsimim Publik Juridik /Dhunën në Familje dhe Grupet e Margjinalizuara, Bardhë Krasniqi.

Pjesëmarrësit e vlerësuan shumë këtë trajnim dhe përfituan si nga pikëpamja profesionale ashtu edhe nga përvoja e mirë e ekspertëve.

Trajnimi u mbajt në kuadër të objektivës specifike të projektit EUKOJUST për forcimin e qasjes në drejtësi për të gjithë qytetarët e Kosovës, veçanërisht përmes ofrimit të mbështetjes teknike dhe thelbësore për Ministrinë e Drejtësisë dhe Koordinatoren Nacionale kundër Dhunës në Familje në komunikimin e rezultateve të zbatimit të Strategjisë Kombëtare për Mbrojtjen kundër Dhunës në Familje dhe Dhunës ndaj Grave 2022-2026 dhe Planit të Veprimit 2022-2024.

Nisma për përmirësimin e statusit të nëpunësve civilë në sistemin gjyqësor, e filluar një vit më parë, këtë javë arriti një momentum të ri dhe të rëndësishëm. Përfaqësuesit e drejtësisë, sindikatave dhe shoqatave përkatëse, të ndihmuar nga ekspertët e projektit EUKOJUST, trajtuan çështjet e mbetura gjatë një punëtorie dyditore të mbajtur në Pejë.

Statusi i nëpunësve civilë në gjyqësor është një element kritik i pavarësisë së gjyqësorit dhe kërkon një bazë ligjore, të qartë, të qëndrueshme dhe të parashikueshme. Në këtë kuptim, Gjykata Kushtetuese e Kosovës, para gati më shumë se dy viteve, vendosi që stafi mbështetës në gjyqësor duhet ta kenë statusin e tyre të rregulluar në mënyrë të pavarur nga nëpunësit e përgjithshëm civil në administratën publike.

Prandaj, projekti EUKOJUST është duke e mbështetur Ministrinë e Drejtësisë, Këshillin Gjyqësor të Kosovës dhe Këshillin Prokurorial të Kosovës për ta gjetur bazën e përbashkët për një zgjidhje ligjore dhe legjislative. Me të gjithë akterët e përfshirë janë bërë negociata dhe diskutime të gjera, ndërsa të gjitha institucionet e përfshira në proces kanë bërë kërkime dhe dokumentime.

Pas një punëtorie fillestare të mbajtur në muajin mars të këtij viti, në punëtorinë e tanishme projekti EUKOJUST u ofroi të gjitha palëve të përfshira në proces një platformë për ta diskutuar koncept dokumentin dhe për t’i diskutuar dhe debatuar gjerësisht të gjitha opsionet e identifikuara. Qëllimi ishte që të gjitha palët të bien dakord për rrugën që duhet ndjekur, që të gjitha shqetësimet dhe çështjet të adresohen dhe që të gjitha institucionet, sindikatat dhe shoqatat profesionale të rreshtohen për një qasjeje të vetme e cila mund të shtyhet përpara në një projektligj për statusin e nëpunësve civilë në sistemin gjyqësor të Kosovës.

Zhvillimi i kapaciteteve profesionale të avokatëve rreth kornizës ligjore ndërkombëtare dhe kombëtare për mbrojtjen nga dhuna në familje ishte sfera e trajnimit njëditor të mbajtur të shtunën, më 24 shtator 2022 në Gjilan. Rrth 70 avokatë nga rajoni i Gjilanit, të licencuar nga Oda e Avokatëve të Kosovës (OAK) morën pjesë në trajnimin e mbajtur nga Bardhë Krasniqi, Eksperte Afatgjatë e Projektit EUKOJUST për Arsimim Publik Juridik /Dhunë në Familje dhe Grupet e Margjinalizuara.

Trajnimi “Roli i avokatëve në përfaqësimin e viktimave të dhunës në familje”, i mbajtur më herët edhe në rajone tjera të Kosovës, synon gjithashtu të zhvillojë aftësitë e buta të avokatëve për të kuptuar dinamikën e situatave të dhunës në familje. Trajnimi është organizuar si pjesë e programit të arsimimit të vazhdueshëm ligjor nën ombrellën e OAK-së.

Aty u diskutua nevoja e zbatimit të standardeve të të drejtave të njeriut siç janë Konventa e Stambollit, Konventa për Eliminimin e të Gjitha Formave të Diskriminimit ndaj Grave, Konventa Evropiane për të Drejtat e Njeriut dhe përdorimi i praktikës gjyqësore të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut në jurisprudencën e Kosovës.

Trajnimi ngriti standardin e praktikës për avokatët që merren me rastet e dhunës në familje, dhe ata të cilët merren me rastet tjera të përgjithshme, duke i pajisur me mjetet e nevojshme për të trajtuar dhunën në familje ose për të kontrolluar për abuzimin në familje dhe për të ofruar këshilla të përshtatshme ligjore kur dhuna në familje identifikohet si problem.

Pjesëmarrësit e vlerësuan pozitivisht trajnimin nga i cili përfituan si nga pikëpamja profesionale ashtu edhe nga përvoja e mirë e trajneres.

Trajnimi u organizua në kuadër të objektivës specifike të projektit EUKOJUST për forcimin e qasjes në drejtësi për të gjithë qytetarët në Kosovë, veçanërisht në fushën e dhunës në familje dhe grupeve të cenueshme apo të margjinalizuara.

Ekspertja e Projektit EUKOJUST për Qasjen në Drejtësi, Alina Matache, organizoi një trajnim intensiv dy ditorë për qasjen në drejtësi për grupet e cenueshme, ku u përfshinë rreth 35 gjyqtarë, prokurorë dhe bashkëpunëtorë profesional në çështjet penale dhe civile.

Planprogrami i ofruar gjatë trajnimit është hartuar për të ofruar udhëzime për profesionistët e drejtësisë se si të përmirësojnë qasjen në drejtësi për romët, ashkalinjtë dhe egjiptianët, personat me aftësi të kufizuara dhe komunitetin LGBTI,  si dhe për të ofruar një mjet për institucionet përgjegjës kombëtare për trajnimin e gjyqtarëve, prokurorëve dhe avokatëve në zbatimin e trajnimit fillestare dhe të vazhdueshëm. Ky udhëzues bazohet në standardet ekzistuese ndërkombëtare, rajonale dhe kombëtare.

Trajnimi u organizua në bashkëpunim të ngushtë me Akademinë e Drejtësisë së Kosovës për të siguruar konsistencë me modulet e trajnimit dhe duke përfshirë dy trajnerë na radhët e gjyqtarëve.

Ekspertet e përfshira në hartimin dhe realizimin e trajnimit ishin Edona Ahmetaj, Ina Xhepa, Fjolla Hoxha dhe Marije Vuksani.

Është duke vazhduar mbështetja për hartimin e Koncept Dokumentit për realizimin e të Drejtave Civile në Kosovë, përfshirë të drejtën për gjykim të drejtë brenda një kohe të arsyeshme dhe mjete juridike efektive, të ofruara nga EUKOJUST. Ekspertja e EUKOJUST-it për Qasje në Drejtësi, Alina Matache, në bashkëpunim me Ministrinë e Drejtësisë, Departamenti i Integrimeve Evropiane, organizuan një punëtori dyditore me disa palë të interesuara, përfshirë gjyqtarë, ekspertë ligjorë, nëpunës civilë dhe përfaqësues të Avokatit të Popullit.

Fokusi i seminarit ishte diskutimi i draftit të parë të Koncept Dokumentit, të përgatitur nga znj. Bardha Maxhuni dhe z. Avni Puka. Koncept Dokumenti, një aktivitet i paraparë me Strategjinë e Kosovës për Sundimin e Ligjit, parashtronte sfidat kryesore në realizimin e të drejtave civile në Kosovë. Edhe pse këto të drejta janë të garantuara me Kushtetutë dhe legjislacionin kombëtar, Kosova ende vuan nga mungesa e mjeteve juridike efektive në çështjet penale, civile dhe administrative. U diskutuan dhe iu prezantuan Grupit të Punës disa opsione se si të kapërcehet kjo sfidë. Për më tepër, Eksperti i Kornizës Legjislative të EUKOJUST, Idlir Peci bëri një prezantim mbi praktikat më të mira ndërkombëtare lidhur me këtë çështje. 

Koncept Dokumenti do të integrojë komentet e anëtarëve të Grupit të Punës dhe do të jetë i hapur për konsultim publik në kohën e duhur.

Në bashkëpunim me Zyrën Ligjore të Kryeministrit, EUKOJUST organizoi të martën, më 13 shtator 2022, një punëtori për Analizën Kushtetuese për “Pastrimin e legjislacionit”.

“Pastrimi i legjislacionit” nënkupton heqjen e çdo paqartësie ekzistuese apo të vazhdueshme në lidhje me ligjin në fuqi në Kosovë.

Ndryshimet relativisht të shpeshta dhe drastike të autoriteteve gjatë dekadave të fundit në Kosovë kanë rezultuar në lloje të ndryshme të legjislacionit në fuqi, duke krijuar huti dhe zbatim jokoherent të ligjeve nga gjykatat dhe institucionet e tjera publike.

Rezultati përfundimtar i këtij aktiviteti është analiza gjithëpërfshirëse kushtetuese e legjislacionit në fuqi në pajtim me kushtetutën e Kosovës dhe Rregulloren e UNMIK-ut Nr. 1999/24. Drafti i parë i analizës u diskutua sot me akterët përkatës. Të gjitha të dhënat e paraqitura sot do të pasqyrohen në versionin përfundimtar të draftit. Takimi shërbeu edhe si një ngjarje sensibilizuese ku çështjet e identifikuara në raport do të diskutohen me akterët përkatës siç janë gjyqtarët, këshilltarët juridikë nga Kuvendi i Kosovës dhe Gjykata Kushtetuese dhe zyrtarët ligjorë nga ZLZKM-ja dhe nga Ministria e Drejtësisë.

Duhet të theksohet se përkundër ndryshimit thelbësor që u krijua me miratimin dhe hyrjen në fuqi të Kushtetutës së Republikës së Kosovës në qershor të vitit 2008 dhe dispozitave të saj ligjbërëse  – duke përfshirë vazhdimësinë e marrëveshjeve ndërkombëtare dhe legjislacionit në fuqi – megjithatë nuk ka pasur ndonjë akt juridik të mëvonshëm që do të shfuqizonte ose zëvendësonte formalisht Rregulloren e UNMIK-ut Nr. 1999/24 për Ligjin në Fuqi në Kosovë.

Pas miratimit të Kushtetutës së Kosovës në vitin 2008, u vendos një rend krejtësisht i ri, duke përfshirë llojet e burimeve dhe hierarkinë e normave. Ndër të tjera, Kushtetuta përmban një dispozitë kalimtare, që parashikon vazhdimin e zbatimit të legjislacionit që ishte i zbatueshëm në datën e hyrjes në fuqi të Kushtetutës për aq sa ky legjislacion është në përputhje me Kushtetutën “derisa të mos shfuqizohet, zëvendësohet ose amendamentohet”.

Sido që të jetë, edhe pse Kushtetuta nuk parasheh më shpalljen e Rregulloreve të UNMIK-ut si të tilla, ajo padyshim që nuk i shfuqizon ato automatikisht ose nuk e zhvlerëson vazhdimësinë e tyre, të paktën jo derisa të shfuqizohen, zëvendësohen ose ndryshohen me akte të njohura në Kushtetutë.

Ekspertët e EUKOJUST-it i morën komentet, sugjerimet dhe propozimet për adresimin e çështjeve të diskutuara gjatë punëtorisë dhe do t’i pasqyrojnë ato në Analizën përfundimtare Kushtetuese për Ligjin në fuqi në Kosovë, e cila do të ndahet me të gjithë akterët përkatës.

Si pjesë e aktiviteteve për fuqizimin e qasjes në drejtësi për grupet e cenueshme, të mërkurën me 31 gusht 2022, është mbajtur një tryezë mbi normat dhe standardet e mbështetjes së viktimave nga shtetet anëtarë të BE-së, nën organizmin e EUKOJUST dhe ekspertes për qasje në drejtësi Alina Matache së bashku me 11 mbrojtës të viktimave.

Në këtë tryezë u prezantua një analizë krahasuese e mbështetjes së viktimave nga shtetet anëtarë të BE-së nga ekspertja e EUKOJUST-it Sandra Buzlieva për forcimin e Zyrës për Mbrojtje dhe Ndihmë Viktimave (ZMNV).

Analiza është fokusuar në standardet minimale mbi për të drejtat, mbështetjen dhe mbrojtjen e viktimave të krimit dhe mbështetjen dhe ndihmën juridike në dispozicion nga shteti dhe organizatat joqeveritare (OJQ). Janë dhënë shembuj nga disa vende anëtare të BE-së si Suedia, Finlanda, Franca, Italia, Kroacia dhe Sllovakia.

Kjo ngjarje u ndoq gjithashtu edhe nga organizata Victims Support Europe (VSE), një rrjet ombrellë prej 40 organizatave që u ofrojnë ndihmë më shumë se dy milion njerëzve të prekur nga krimi çdo vit në 26 shtete të Evropës.

Zëvendës drejtoresha Aleksandra Ivankovic prezantoi aktivitetet e VSE dhe rastet  më të mira të studimit në përcaktimin e kornizën nacionale për shërbimet  rreth mbështetjes së viktimave.

Mbrojtësit e viktimave ndanë shqetësimet e tyre lidhur me ofrimin e shërbimeve për viktimat në Kosovë dhe diskutuan lidhur me mënyrën e përmirësimit dhe fuqizimit të sistemit kombëtar në ofrimin e shërbimeve të përmirësuara dhe të përshtatura në bazë të nevojave të viktimave dhe në pajtim me standardet e BE-së.

Të mërkurën, më 27 korrik 2022, në Prishtinë u mbajt takimi i shtatë i Komitetit Drejtues të Programit të Bashkimit Evropian për Sektorin e Drejtësisë në Kosovë – EUKOJUST.

Takimin e kryesoi Drejtori i Zyrës Ligjore të Zyrës së Kryeministrit z. Mentori Borovci në të cilin morën pjesë edhe Ministrja e Drejtësisë znj. Albulena Haxhiu, Kryesuesi i Këshillit Gjyqësor të Kosovës z. Albert Zogaj, z. Jetish Maloku – Kryesues i Këshillit Prokurorial, Kryetari i Gjykatës Supreme z. Enver Peci, ushtruesi i Kryeprokurorit të Shtetit z. Besim Kelmendi, Drejtor i Akademisë së Drejtësisë së Kosovës, z. Enver Fejzullahu, Drejtorja e Projektit EUKOJUST nga IRZ znj. Teresa Thalhammer si dhe z. Nicola Scaramuzzo nga Zyra e BE-së në Kosovë.

Përfaqësuesit e institucioneve kryesore të drejtësisë në Kosovë diskutuan në këtë takim për aktivitetet dhe arritjet e Projektit të cilat u prezantuan përmes raportit tremujor që përfshin periudhën prill-qershor 2022 si dhe paraqitën qëndrimet e tyre për veprimet në vazhdim. Pas diskutimit, anëtarët e Komitetit Drejtues me të drejtë vote u dakorduan për datën e takimit të radhës të Komitetit Drejtues dhe për kryesimin e tij. 

Më 26.07.2022 me mbështetjen e Programit EUKOJUST u organizua Punëtoria kordinuese për hapat e radhës lidhur me reformimin e drejtësisë administrative.  

Zëvëndësministri i Drejtësisë, Blerim Sallahu, Kryesuesi i Këshillit Gjyqësor të Kosovës (KGJK), Albert Zogaj, dhe përfaqësuesi i Zyrës së BE-së në Kosovë z.Nicola Scaramuzzo ju drejtuan pjesmarrësve.  

Në një diskutim të hapur pjesëmarrësit diskutuan në përgjithësi për reformimin e kornizёs ligjore dhe institucionale pёr drejtёsinё administrative dhe kordinimin e kësaj iniciative me iniciativat aktualisht në vijim të fushave të ndërlidhura.   Takimi i sotëm është vazhdimësi e përpjekjeve të koordinuara në kuadër të Letrës së Zotimit të cilën Gjykata Supreme, Ministria e Drejtësisë dhe Këshilli Gjyqësor e kanë nënshkruar për kryerjen e përbashkët të reformave në tri fushat kryesore: Draft Kodi i Procedurës Civile, reformimi i drejtësisë administrative dhe ristrukturimi i Dhomës së Posaçme për Çështje të Privatizimit të Gjykatës Supreme. 

Këshilli Gjyqësor i Kosovës (KGJK) dhe projekti EUKOJUST organizuan të enjten, më 14 korrik 2022, ceremoninë e shpërndarjes së certifikatave për mbi 100 përkthyes të certifikuar gjyqësorë.

Udhëheqësi i ekipit të projektit EUKOJUST, Volkmar Theobald, e përgëzoi KGJK-në për organizimin për herë të parë të këtij konkursi shumë të nevojshëm për certifikimin e përkthyesve kosovarë dhe shprehu gatishmërinë për ta mbështetur Këshillin në të ardhmen në përmirësimin e cilësisë së përkthimeve, duke përfshirë edhe gjuhët zyrtare të komuniteteve jo-shumicë.

“Përdorimi i saktë i gjuhëve zyrtare në sistemin gjyqësor dhe atë prokurorial në Kosovë është i një rëndësie shumë të madhe për të garantuar standarde ndërkombëtare të gjykimit të drejtë dhe qasje në drejtësi për të gjithë. Roli i një përkthyesi është një rol tejet i rëndësishëm për Qasjen në Drejtësi,” tha Theobald.

Kryesuesi i KGJK-së, Albert Zogaj, tha se certifikimi i përkthyesve është shumë i rëndësishëm për sistemin gjyqësor. “Certifikimi i përkthyesve është jetik për një sistem të mirëfilltë ligjor. Pa komunikim të qartë ndërmjet gjyqtarëve, avokatëve dhe palëve, drejtësia mund të mos vihet në vend”, tha Zogaj.

“Rëndësia e këtij certifikimi garanton cilësinë e shërbimit në sistemin gjyqësor. Me këtë certifikim e hapim rrugën edhe për përkthyes të rinj të cilët do të rrisin cilësinë e përkthimit dhe interpretimit në gjuhë të ndryshme. Tani gjykatat do të pajisen me lista të reja të përkthyesve gjyqësorë të certifikuar”, tha ai.

Komisioneri për Gjuhët, Sllavisa Mlladenoviq, tha se janë bërë disa hapa pozitivë në ofrimin e shërbimeve të përkthimit në gjykata, ku përkthyesit janë pajisur me pajisjet elektronike më të avancuara për përkthim, është rritur numri i përkthyesve dhe janë ofruar trajnime për përkthyes. Prandaj, ai beson se edhe ky certifikim i përkthyesve do ta rrisë më tej besimin e publikut, duke u ofruar qytetarëve qasje më korrekte në proceset gjyqësore të përkthyera.

Për çiftin e gjuhëve shqip-serbisht janë certifikuar 78 përkthyes gjyqësorë, ndërsa për çiftin e gjuhëve shqip-anglisht janë certifikuar 104 përkthyes gjyqësor.

Më 6 korrik, Ekspertja e EUKOJUST-it për Qasje në Drejtësi, Alina Matache, dhe Këshilltarja Ligjore e EUKOJUST-it, Nita Bejta, në partneritet me Agjencinë për Ndihmë Juridike Falas dhe Institucionin e Avokatit të Popullit, organizuan një Sesion Informues për Qasjen në Drejtësi për femrat e burgosura në Qendrën Korrektuese për Femra. Qëllimi i sesionit ishte informimi i grave të burgosura për të drejtat e tyre, qasjen në ndihmë juridike falas, procesin e lirimit me kusht, mekanizmat e ndryshëm të referimit dhe mekanizmat e ankesës dhe mundësitë për rehabilitim dhe ri-integrim pas lirimit.

Drejtoresha  e Agjencisë për Ndihmës Juridike Falas, Anita Alaj Kalanderi, dhe Udhëheqësja e Departamentit për Shërbime Juridike, Flutura Berbati Zena, iu prezantuan të burgosurave shërbimet e Agjencisë dhe i diskutuan sfidat dhe zgjidhjet për marrjen e ndihmës juridike falas në burgje. Fidane Zekaj, Këshilltare Ligjore në Mekanizmin Parandalues ​​Kombëtar në Institucionin e Avokatit të Popullit diskutoi për mbështetjen e Avokatit të Popullit ndaj të burgosurve sa herë që ata përballen me sfida gjatë qëndrimit në burg.

Këshilli Gjyqësor i Kosovës (KGJK), i mbështetur nga Programi i Bashkimit Evropian për Sektorin e Drejtësisë në Kosovë  EUKOJUST, po harton një Manual për përkthyes dhe interpretë në gjykata.

Të mërkurën, më 29 qershor 2022, në Prizren u organizua një punëtori për këtë Manual me Këshillin Gjyqësor të Kosovës, Zyrën e Përkthimit të KGJK-së, Komisionin Normativ dhe përkthyes dhe interpretë nga gjykatat. Punëtoria u moderua nga Ekspertja e EUKOJUST-it për Qasje në Drejtësi, Alina Matache, dhe u mbështet nga Ekspertja e EUKOJUST-it për Menaxhimin e shërbimeve të përkthimit në gjykata dhe prokurori, Filloreta Hoxha.

Punëtoria është vazhdimësi e 25 Rekomandimeve të EUKOJUST-it për përballimin e lëndëve të grumbulluara për përkthim në gjykatat e Kosovës dhe për përmirësimin e menaxhimit të shërbimeve të përkthimit në gjyqësor.

Manuali përcakton standardet dhe normat për përkthyesit dhe interpretët në sektorin gjyqësor, duke filluar nga përcaktimi i numrit të faqeve që duhet përkthyer në ditë, numri i orëve që një interpret duhet të kalojë në një seancë dhe përdorimi efikas i burimeve njerëzore. Përmirësimi i cilësisë së përkthimeve, duke përfshirë gjuhën zyrtare jo-shumicë është një nga aktivitetet kryesore të Objektivës 4 të projektit EUKOJUST kushtuar Qasjes në Drejtësi. Interpretimi dhe përkthimi ligjor në një kontekst dygjuhësh janë të një rëndësie themelore për të ndihmuar në mbrojtjen e të drejtave të personave që nuk e flasin ose nuk e kuptojnë gjuhën e procedurës dhe janë gjithashtu thelbësore për të mbrojtur drejtësinë e procedurës gjyqësore.

Këshilli Prokurorial i Kosovës (KPK) po ecën në hap me mjetet moderne në menaxhimin e lëndëve duke e zbatuar Sistemin për Menaxhimin Informativ të Lëndëve (SMIL) në sistemin prokurorial të Kosovës. Projekti EUKOJUST po e mbështet këtë përpjekje si pjesë e aktivitetit për përmirësimin e cilësisë së shërbimit prokurorial. Eksperti afatgjatë i EUKOJUST-it, Arben Isufi, po ofron mbështetje të konsiderueshme në hartimin e Rregullores për SMIL-in dhe tani së bashku me Ekspertin tjetër afatgjatë të EUKOJUST-it, Cristian Nicoara, po e mbështesin KPK-në në zbatimin e rregullores së sapo miratuar për SMIL-in. Për këtë qëllim, të gjithë administratorët, trajnuesit e SMIL-it dhe stafi i TI-së së KPK-së janë mblodhën në një punëtori të organizuar nga EUKOJUST në Pejë ku u ngritën të gjitha pyetjet dhe sfidat dhe u identifikuan mënyrat më të mira për të vazhduar më tej.

Punëtoria ishte e dyfishtë: për të siguruar që faktorët kritikë nëpër prokurori janë të vetëdijshëm për përmbajtjen funksionale të sistemit SMIL dhe zbatimin e tij nga njëra anë, dhe, në anën tjetër, proceset menaxheriale të nevojshme për të siguruar që zbatimi i SMIL-it në vendet e tyre të punës të inkorporohet nga stafi i prokurorisë si pjesë e modeleve standarde të punës.

Në këtë mënyrë, ekspertët afatgjatë të EUKOJUST-it po i ofrojnë KPK-së mbështetje të vazhdueshme për forcimin e aftësive të administratës në nivel qendror dhe lokal që ta përdorin sistemin SMIL në punën e tyre të përditshme. Duke qenë një mjet relativisht i ri dhe me pak ndikim sistemik deri më tani, SMIL-i do të ndërhyjë në masë të madhe në modelet e krijuara të punës në prokurori.

Ndërtimi i kapaciteteve profesionale të avokatëve rreth kornizës ligjore ndërkombëtare dhe kombëtare për mbrojtjen nga dhuna në familje ishte fokusi i trajnimit njëditor të mbajtur në Prizren. Trajnimi u organizua në bashkëpunim me Odën e Avokatëve të Kosovës (OAK) dhe u mbajt nga Bardhë Krasniqi, Eksperte Afatgjatë e Projektit EUKOJUST për Arsimim Publik Juridik /Dhunë në Familje dhe Grupet e Margjinalizuara dhe Këshilltarja Ligjore Nita Bejta. Në trajnim morën pjesë gati 70 avokatë nga rajoni i Prizrenit të licencuar nga OAK.

Trajnimi “Roli i avokatëve në përfaqësimin e viktimave të dhunës në familje”, synonte gjithashtu ndërtimin e aftësive të buta të avokatëve për të kuptuar dinamikën e situatave të dhunës në familje – si pjesë e programit të arsimimit të vazhdueshëm ligjor nën ombrellën e OAK-së.

Trajnueset diskutuan nevojën e zbatimit të standardeve të të drejtave të njeriut siç janë Konventa e Stambollit, Konventa për Eliminimin e të Gjitha Formave të Diskriminimit ndaj Grave (CEDAW), Konventa Evropiane për të Drejtat e Njeriut dhe përdorimi i praktikës gjyqësore të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut në jurisprudencën e Kosovës. Ky trajnim ngriti standardin e praktikës për avokatët që merren me rastet e dhunës në familje, dhe ata të cilët merren me rastet tjera të përgjithshme, duke i pajisur me mjetet e nevojshme për të trajtuar dhunën në familje ose për të kontrolluar për abuzimin në familje dhe për të ofruar këshilla të përshtatshme ligjore kur dhuna në familje identifikohet si problem.

Pjesëmarrësit e vlerësuan shumë këtë trajnim dhe përfituan si nga pikëpamja profesionale ashtu edhe nga përvoja e mirë e trajnereve.

Trajnimi u mbajt në kuadër të objektivës specifike të projektit EUKOJUST për forcimin e qasjes në drejtësi për të gjithë qytetarët në Kosovë, veçanërisht në fushën e dhunës në familje dhe grupeve të cenueshme apo të margjinalizuara.

Anëtarët e Këshillit Gjyqësor të Kosovës (KGJK) dhe udhëheqësit e Sekretariatit të Këshillit po ndjekin një punëtori intensive treditore të organizuar nga EUKOJUST-i për të ndryshuar dhe avancuar më tej kornizën rregullative që ka të bëjë me administrimin më të mirë të KGJK-së dhe gjykatave në Kosovë.

Këtu përfshihet përdorimi i Sistemit për Menaxhimin Informativ të Lëndëve, administrata e KGJK-së dhe gjykatave, funksionimi i Sekretariatit të KGJK-së dhe Njësisë së Inspektoratit Gjyqësor, statusi, të drejtat, detyrimet, vlerësimi i performancës, procedura disiplinore, dhe përfundimi i punësimit të bashkëpunëtorëve profesionalë si dhe për pasuritë jofinanciare dhe transferimin e gjyqtarëve.  

Përveç kësaj, me mbështetjen e ekspertizës së EUKOJUST-it, KGJK-ja po e konceptualizon bazën rregullative për zbatimin e E-pagesave në gjykata dhe duke e prezantuar konceptin për hartimin e një plani strategjik të detajuar dhe planit të veprimit për sistematizimin, automatizimin dhe digjitalizimin e arkivave gjyqësore.

Kryesuesi Albert Zogaj e hapi punëtorinë dhe në emër të Këshillit Gjyqësor të Kosovës e falënderoi projektin EUKOJUST për mbështetjen e vazhdueshme ndaj sistemit gjyqësor të Kosovës që synon avancimin e sistemit gjyqësor dhe rritjen e transparencës dhe llogaridhënies. 

Sot është dita e tretë e punëtorisë së organizuar nga EUKOJUST për grupin punues ndër institucional për hartimin e projektligjit për Sistemin Qendror të Evidencës Penale.

Përtej kësaj, EUKOJUST ka ofruar ekspertizë të drejtpërdrejtë në favor të hartimit sa më të përpiktë e të qartë të dispozitave ligjore.

Përmes draftit të projektligjit që po tentohet të përfundohet në këtë punëtori dhe të përgatitet për miratim në Qeverinë e Kosovës, do të rregullohet menaxhimi i sistemit të evidencës qendrore penale, roli i Ministrisë së Drejtësisë e Këshillit Gjyqësor të Kosovës në këtë segment, si dhe qasja më e lehtë për qytetarët në çertifikata të evidencës penale. Projektligji do të funksionalizojë sistemin qendror të evidenës penale në praktikë dhe do bëjë një hap përpara ndaj digjitalizimit të sistemit të drejtësisë dhe lehtësimit të qasjes në drejtësi për qytetarin.

EUKOJUST në vazhdimësi mbështet Ministrinë e Drejtësisë dhe institucionet e pavarura, Këshillin Gjyqësor dhe Prokurorial, me qëllim të hartimit të politikave më të mira për sistemin, duke synuar gjithmonë mbështetjen në bashkëpunimin e mirëfilltë ndër institucional.

Akademia e Drejtësisë e Kosovës (AD) nënshkroi një Memorandum Mirëkuptimi me disa Organizata të Shoqërisë Civile të Kosovës (OSHC), duke përfshirë BIRN dhe Internews Kosova, Kosovo Democratic Institute, Kosovo Law Institute, Advocacy Training & Resource Center – ATRC, Qendra Kosovare për Studime Gjinore, Voice of Roma, Ashkali and Egyptians, Cel Kosovo, CSGD, të martën më 31 maj 2022.

Memorandumi përfshin përdorimin e përvojës dhe kapaciteteve të organizatave joqeveritare në promovimin e praktikave më të mira për gjyqtarët, prokurorët dhe stafin mbështetës në çështjet që kanë të bëjnë me të drejtat e njeriut, anti-korrupsionin, krimin e organizuar, qasjen në drejtësi dhe llogaridhënien, nën Rrjetin e quajtur “Miqtë e Akademisë”. Në përputhje me Strategjinë e Kosovës për Sundimin e Ligjit dhe Planin e Veprimit, nënshkrimit të Memorandumit i paraprijnë konsultime intensive ndërmjet organizatave joqeveritare, Akademisë së Drejtësisë së Kosovës dhe ekspertes së EUKOJUST për qasje në drejtësi, Alina Laura Matache.

Për më tepër, në këtë ngjarje AD-ja dhe Shoqëritë Civile patën mundësinë të shkëmbejnë informacion mbi cilësinë e plan-programeve të tyre të trajnimit dhe mësimin e të rriturve në sektorin gjyqësor, ndërsa Dragomir Yordanov, Ekspert i EUKOJUST për trajnime dhe ngritje të kapaciteteve, mbajti një prezantim mbi praktikat më të mira në metodologjinë e trajnimit gjyqësor.

Me fjalë konkrete, Memorandumi i Mirëkuptimit synon:

• Një aftësi e shtuar e Akademisë së Drejtësisë së Kosovës për të kryer vlerësimin e nevojave për trajnim, për të mbledhur dhe analizuar informacione të dobishme dhe në kohë lidhur me mangësitë ligjore.
• Rritjen e aftësisë së AD-së dhe OSHC-ve për të punuar së bashku në zhvillimin e qasjeve novatore dhe afatgjata për të përmirësuar trajnimin gjyqësor.
• Përpjekjen e përbashkët drejt përmirësimit të sundimit të ligjit nëpërmjet kontributit në arsimimin me cilësi të lartë lidhur me të drejtat e njeriut.
• Përpjekjen e përbashkët në avancimin e agjendës së barazisë gjinore dhe fuqizimit të grave, përmes platformave mbështetëse për të siguruar që palët e interesit të sektorit të drejtësisë janë të sensibilizuar në aspektin gjinor lidhur me qasjen e tyre për sa i përket grave të mbijetuara të dhunës duke marrë parasysh kuadrin ligjor kombëtar dhe praktikat më të mira ndërkombëtare.
• Të rris qasjen në drejtësi të komuniteteve të ndjeshme nëpërmjet mekanizmit të  koordinuar të  reagimit nga ana e shtetit, gjyqësorit dhe komunitetit juridik dhe palët e tjera të interesit.